Hội nghị “Đại dương của chúng ta” tập trung vào các vấn đề mà các đại dương trên thế giới đang phải đối mặt. Trong đó, biến đổi khí hậu, đánh bắt quá mức và phát triển dẫn đến ô nhiễm, rác thải… là những vấn đề nổi cộm. Các đại biểu cũng tập trung mở rộng nhiều khu bảo tồn biển nhằm đảm bảo nền kinh tế xanh, bền vững, giảm thiểu các tác nhân gây hại cho đại dương.
Bà Courtney Farthing, giám đốc chính sách của Tổ chức Giám sát Nghề cá Toàn cầu, cho biết cuộc họp nắm giữ chìa khóa để duy trì ý chí chính trị đối với hành động trên đại dương. Đây cũng là cơ hội để các quốc gia nâng cao hiểu biết về hiện trạng đại dương và cùng nhau tìm ra các biện pháp, sáng kiến có thể áp dụng rộng rãi.
Từ lâu, các hệ sinh thái biển đã bị đe dọa nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và đánh bắt quá mức. Đại dương bao phủ khoảng 3/4 bề mặt Trái đất và được coi là một tuyến đường quan trọng cho thương mại toàn cầu. Theo Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF), nhiều khu vực đại dương rất quan trọng đối với cá mập, cá ngừ, cá voi và rùa biển, đồng thời hỗ trợ hàng tỷ đô la cho hoạt động kinh tế mỗi năm.
Thật vậy, nhận thức chung về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, bao gồm cả hệ sinh thái biển, đã tăng lên. Điều này được thể hiện qua hàng loạt cuộc gặp gỡ, hội nghị gần đây về chủ đề bảo vệ biển. Tại cuộc họp lần thứ mười lăm của Hội nghị các Bên tham gia Công ước Liên hợp quốc về Đa dạng Sinh học (COP15) được tổ chức tại Montreal, Canada vào tháng 12 năm 2022, 196 quốc gia đã đồng ý bảo vệ hiệu quả ít nhất 30% hệ sinh thái trên trái đất vào năm 2030.
Tuy nhiên, những nỗ lực bảo vệ môi trường biển hiện nay vẫn chưa đủ khi đại dương đang kêu cứu trước hàng loạt hiểm họa như hiện tượng nóng lên toàn cầu, các hoạt động gây ô nhiễm môi trường biển. WWF cũng cảnh báo rằng các đại dương đang phải đối mặt với những mối đe dọa tiềm tàng mới, chẳng hạn như khai thác khoáng sản dưới biển sâu – một ngành công nghiệp non trẻ có thể gây ra thiệt hại không thể khắc phục đối với các hệ sinh thái mỏng manh dưới biển sâu.
Năm 2022, thế giới tiếp tục chứng kiến nhiệt độ đại dương tăng cao kỷ lục. So với năm 2021, năm nóng nhất trước đó, lớp nước bề mặt dày 2.000 mét trên đại dương đã tích tụ nhiều nhiệt hơn, đủ để đun sôi khoảng 700 triệu ấm đun nước có dung tích 1,5 lít, theo một nghiên cứu gần đây. Kể từ năm 2017, mức độ nóng lên của đại dương tiếp tục tăng lên những kỷ lục mới.
Điều này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những hậu quả thảm khốc của biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu. Bao phủ phần lớn bề mặt Trái đất, đại dương giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với đời sống trên cạn, nhưng nó rất tốn kém. Các đại dương hấp thụ hơn 90% lượng nhiệt dư thừa từ sự nóng lên toàn cầu và đây là một phần nguyên nhân đang tàn phá các hệ sinh thái biển.
Tình trạng xả thải gây ô nhiễm môi trường biển vẫn chưa chấm dứt. Theo ước tính của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), lượng rác thải nhựa đổ ra các đại dương có thể tăng lên một tỷ tấn vào năm 2060. Từ những loài nhỏ bé như tôm, cua, sò cho đến những loài lớn hơn như cá voi đều là nạn nhân của rác thải nhựa. Đặc biệt, trong giai đoạn bùng phát của đại dịch Covid-19, đại dương đã phải hứng chịu một lượng rác thải y tế khổng lồ, cụ thể là khẩu trang y tế dùng một lần hay găng tay thường xuyên xuất hiện trên bãi biển.
Các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện hiệp ước bảo tồn đại dương toàn cầu, một bước tiến tới mục tiêu ít nhất 30% hệ sinh thái của hành tinh được bảo vệ hiệu quả. Quản lý bền vững tài nguyên biển là một phần thiết yếu của quá trình phục hồi kinh tế và xã hội sau đại dịch Covid-19. (qua)