Thời gian gần đây, thuật ngữ “khủng hoảng nhân đạo” và lời kêu gọi tăng cường hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với người dân khắp nơi đã được Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế liên tục nhắc đến. Tại cuộc họp gần đây của Hội đồng Kinh tế và Xã hội LHQ (ECOSOC), Tổng thư ký LHQ António Guterres cảnh báo rằng nhu cầu nhân đạo toàn cầu đã vượt quá các kỷ lục trước đây. Được biết, 360 triệu người trên thế giới cần được hỗ trợ, tăng 30% so với đầu năm 2022. Ngoài ra, hơn 110 triệu người phải rời bỏ nhà cửa và 260 triệu người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng.

Nguyên nhân chính khiến ngày càng nhiều người trên thế giới mắc kẹt trong tình cảnh trên là do những xung đột mới liên tục nổ ra, trong khi vũng lầy xung đột lâu nay vẫn chưa được giải quyết. Người đứng đầu Liên Hợp Quốc nhấn mạnh, những thường dân vô tội đang phải trả giá đắt khi các bên tham gia xung đột vi phạm luật pháp quốc tế bằng cách tấn công các bệnh viện, trường học và cơ sở hạ tầng quan trọng. Ngoài ra, khủng hoảng kinh tế toàn cầu và biến đổi khí hậu đã tác động mạnh đến các nhóm dễ bị tổn thương.

Trên thực tế, các cuộc đụng độ giữa lực lượng chính phủ và Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) nổ ra ở Sudan vào tháng 4 năm nay đã khiến hơn 2,2 triệu người phải di dời và gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. Tại Syria, cuộc khủng hoảng đang diễn ra, kéo dài hơn một thập kỷ, đã khiến 12 triệu người phải di dời, 5,4 triệu người trong số họ đã xin tị nạn ở các nước láng giềng.

Liên Hợp Quốc ước tính rằng 90% người Syria còn lại ở nước này sống trong cảnh nghèo đói, trong khi 60% phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực. Syria, quốc gia cũng hứng chịu trận động đất nghiêm trọng vào tháng 2/2023, vẫn đang trong quá trình hồi phục sau đại dịch Covid-19. Trong khi đó, có tới 30 triệu người ở Đông Phi và vùng Sừng châu Phi có thể cần viện trợ lương thực vào năm 2023, Cơ quan Phát triển Liên chính phủ (IGAD) cho biết. Số người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng trong khu vực đang ở mức cao nhất từ ​​trước đến nay do điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thiên tai, xung đột và mất an ninh cũng như những cú sốc kinh tế.

Tình hình ở những nơi như Sudan, Syria và Sừng châu Phi chỉ là một số vùng xám trong bức tranh đen tối về tình hình nhân đạo toàn cầu. Bức tranh này cũng bao gồm các điểm nóng như Afghanistan, Palestine, Haiti và Yemen. Thực trạng trên đã đặt ra cho Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế những thách thức to lớn, khiến các tổ chức này gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu tài trợ ngày càng tăng cho các hoạt động nhân đạo. Theo tổng thư ký Liên Hợp Quốc, tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh mới nhận được 20% số tiền cần thiết cho các hoạt động nhân đạo trong nửa đầu năm 2023.

Các nhà phân tích tin rằng việc cắt giảm nhân đạo hơn nữa là không thể tránh khỏi nếu không có giải pháp cho cuộc khủng hoảng ngân sách. Trên thực tế, vào giữa tháng 6, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) đã thông báo rằng họ sẽ cắt giảm khoảng một nửa viện trợ lương thực cho Syria do thiếu hụt kinh phí. Thông báo của WFP nêu rõ cuộc khủng hoảng kinh phí đã buộc cơ quan này phải cắt giảm viện trợ cho 2,5 triệu trong tổng số 5,5 triệu người dân Syria đang cần giúp đỡ. WFP sẽ hết lương thực dự trữ vào tháng 10 nếu tiếp tục viện trợ cho 5,5 triệu người.

Bằng chứng cho thấy hành động nhân đạo đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ nhiều người trên thế giới vượt qua hoàn cảnh khốn cùng của xung đột, thảm họa và khủng hoảng. Người đứng đầu Liên hợp quốc cho biết viện trợ nhân đạo trong những năm gần đây đã giúp ngăn chặn nạn đói ở Somalia, Afghanistan và sa mạc Sahara. Vào năm 2022, khoảng 15,4 triệu người Ukraine sẽ nhận được hỗ trợ. Kể từ đầu năm 2023, 17 triệu người Afghanistan, 2,8 triệu người Nigeria và 2,5 triệu người ở Cộng hòa Dân chủ Congo đã được hỗ trợ. Để đảm bảo sự tiếp tục của những cây cầu nhân đạo như vậy, Tổng thư ký António Guterres kêu gọi các nhà tài trợ tăng cường nguồn lực viện trợ, đồng thời nhấn mạnh cần có những nỗ lực toàn cầu lớn hơn để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng. (qua)