Những nỗ lực của chính phủ Hoa Kỳ nhằm tránh vỡ nợ trong bối cảnh các cuộc đàm phán về trần nợ bị đình trệ được thúc đẩy bởi suy thoái kinh tế và sự sụp đổ của hệ thống tài chính sẽ làm đình trệ các hoạt động An sinh xã hội, sa thải một số lượng lớn nhân viên chính phủ và tăng tỷ lệ thế chấp.

Chỉ còn vài ngày nữa là đến ngày 1 tháng 6, ngày mà Bộ Tài chính Hoa Kỳ sẽ cảnh báo rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể cạn tiền và vỡ nợ nếu các nhà lập pháp của cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa không đạt được thỏa thuận về việc nâng trần nợ. Nợ công của Mỹ hiện ở mức dưới 31,4 nghìn tỷ USD.

Trong khi đó, các nghị sĩ được nghỉ sau cuộc bỏ phiếu cuối cùng vào sáng 25/5 và sẽ không họp lại cho đến ngày 4/6. Nhiều người lo ngại việc kéo dài kỳ nghỉ lễ sẽ ảnh hưởng đến quá trình đàm phán đang ở giai đoạn nước rút. Xoa dịu lo ngại, Tổng thống Biden khẳng định Mỹ sẽ không rơi vào cảnh vỡ nợ và nhấn mạnh ông đã có các cuộc đàm phán “hiệu quả” với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy về cắt giảm chi tiêu và nâng trần nợ.

Cuộc đàm phán về trần nợ công giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ diễn ra rất khó khăn và kết quả chẳng đi đến đâu. Đảng Cộng hòa đã đề xuất cắt giảm chi tiêu 130 tỷ đô la vào năm tới, giới hạn ở mức tương tự như năm 2022, như một điều kiện của thỏa thuận trần nợ.

Họ lập luận rằng việc nâng trần nợ công là không thể nếu chính phủ không thực hiện các bước quyết liệt để giảm thâm hụt ngân sách, chẳng hạn như cắt giảm chi tiêu An sinh xã hội và hạn chế tiếp cận với Medicare và Medicaid. Chính quyền Biden đã phản đối các biện pháp đó và thay vào đó đề xuất một số kế hoạch giảm chi tiêu và tăng thuế đối với các cá nhân và tập đoàn giàu có hiện đang được giảm thuế lớn.

Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden và Chủ tịch Hạ viện McCarthy đã có cuộc thảo luận trực tuyến vào ngày 25/5 và các nhà đàm phán tiếp tục thu hẹp khác biệt về các vấn đề liên quan.

Tổng thống Biden cho biết ông và Chủ tịch Hạ viện McCarthy có quan điểm khác biệt rõ rệt về việc cắt giảm chi tiêu. Ông nhấn mạnh: “Tôi không nghĩ nên dồn tất cả gánh nặng lên vai tầng lớp trung lưu và lao động ở Mỹ”.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện McCarthy cho rằng đây không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Trong các cuộc trò chuyện với Tổng thống Biden, Chủ tịch Hạ viện McCarthy và các trợ lý của ông hầu như chỉ tập trung vào việc cắt giảm một phần nhỏ ngân sách được gọi là chi tiêu tùy ý phi quốc phòng — bao gồm cho giáo dục, bảo vệ môi trường, công viên quốc gia, thực thi pháp luật trong nước và các quỹ hoạt động khác.

Ngân sách chiếm ít hơn 15 phần trăm trong số 6,3 nghìn tỷ đô la mà chính phủ Hoa Kỳ dự kiến ​​​​sẽ chi trong năm nay. Chi tiêu như vậy trong lịch sử là khiêm tốn và dự kiến ​​​​sẽ giảm trong thập kỷ tới.

Hạn chế chi tiêu của chính phủ là mục tiêu trọng tâm của các cuộc đàm phán về trần nợ và đa số người Mỹ ủng hộ dự luật nâng trần nợ mà không cắt giảm chi tiêu. Rất khó để dự đoán chính xác điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, và kết quả là các cuộc đàm phán được coi là sắp đạt được một thỏa thuận.

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng vỡ nợ sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính có thể gây ra tình trạng bán tháo hàng hóa, kéo giảm tăng trưởng kinh tế, lãi suất tăng cao và khiến hàng triệu người thất nghiệp, ảnh hưởng đến trợ cấp hưu trí, một cuộc suy thoái sẽ làm rung chuyển thị trường tài chính thế giới và nhiều rủi ro hơn.

Bà Kristalina Georgieva, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho rằng, cuộc tranh luận của Hoa Kỳ về trần nợ công là không cần thiết đối với nền kinh tế thế giới, nhất là trong thời điểm đầy biến động hiện nay và cần được giải quyết càng sớm càng tốt. Cuộc tranh luận xung quanh vấn đề này đã khiến thị trường quốc tế rơi vào tình trạng hỗn loạn.

Nhà Trắng thông báo rằng Tổng thống Biden không có ý định viện dẫn Tu chính án thứ mười bốn, trong đó phủ nhận khả năng sử dụng Hiến pháp để phá vỡ thế bế tắc nợ công hiện tại, nhằm ngăn chặn Hoa Kỳ vỡ nợ. Một số chuyên gia tin rằng việc viện dẫn Tu chính án thứ mười bốn sẽ cho phép Bộ Tài chính nới lỏng các hạn chế đối với nợ công.

Tuy nhiên, Nhà Trắng nhắc lại biện pháp này không thể giúp giải quyết vấn đề hiện tại và chính quyền Biden tự tin sẽ vượt qua khó khăn, ngăn chặn những hệ lụy lớn đối với kinh tế Mỹ và hiệu ứng domino đối với kinh tế toàn cầu. (qua)